پیاده روی اربعین به یکی از مهمترین اجتماعات بشریت در طول تاریخ تبدیل شده است. در سال های اخیر موقعیتی فراهم شده است که مردم ایران بتوانند با کمترین هزینه و به صورت زمینی به کربلا سفر کنند. البته به جز مردم ایران افراد دیگری از کشورهایی مانند سوریه، عراق، لبنان و حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی در پیاده روی اربعین شرکت می کنند. شور و حال این سفر زیارتی به قدری بالاست و می تواند شما را تحت تاثیر قرار دهد، که سال های متوالی زیادی در آن شرکت کنید.
اما شما برای شرکت در این راهپیمایی عظیم به سوی حرم حضرت امام حسین (ع) در شهر کربلا، باید نکات مهمی را بدانید تا در طول مسیر طولانی نجف تا کربلا، دچار مشکل نشوید. در این مقاله از همیار تریپ قصد داریم راهنمای کامل پیاده روی اربعین در سال 1402 را به شما ارائه دهیم.
تاریخچه پیاده روی اربعین
شاید تصور کنید که پیاده روی اربعین به تازگی شروع شده و قبل از آن این راهپیمایی بزرگ وجود نداشته است. اما اینطور نیست و برای اثبات آن باید به کتب تاریخی نگاهی بیندازیم. بر اساس احادیث و کتب تاریخی، زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین بسیار سفارش شده است. در سال های ابتدایی پس از شهادت امام حسین این پیاده روی توسط مردم کوفه انجام شد، اما با مخالفت و اقدامات پیشگیرانهی حاکم آن زمان یعنی متوکل عباسی مواجه شد. در سال 247 قمری در یکی از پیاده روی ها بود که به دستور متوکل عباسی، ماموران حکومتی به مردم حمله کردند و در اقدامی شنیع، قبور ائمه را نبش قبر و زمین آن منطقه را شخم زدند.
پس از ظلم های پیاپی متوکل عباسی، جریانات کربلا و واقعه عاشورا در تمام جهان اسلام پخش شد، به شکلی که یکی از علمای شیعه، از مصر به سمت کربلا شروع به پیاده روی کرد. در سال 237 بود که این عالم به نام زید مجنون به کوفه رسید و از کوفه به همراه بهلول به سمت کربلا حرکت کردند.
سخت گیری های متوکل عباسی در سال های بعدی هم به حکام دیگر سرایت داشت و این ظلم به زوار امام حسین در طول تاریخ ادامه دار بوده است. در دوره آل بویه و صفویه بود که به علت حکومت شیعه در ایران، کمی از سخت گیری ها بر زائرین کاسته شد. اما پس از آن با روی کار آمدن عثمانی و قدرت گرفتن حکومت آن، سخت گیری ها افزایش پیدا کرد. اما سنت پیاده روی اربعین به کمک شیخ انصاری و محدث نوری، رونق تازه ای گرفت و به نوعی می توان این افراد را بنیان گذار پیاده روی اربعین دانست.

پیاده روی اربعین از چه سالی در ایران شروع شد؟
پیاده روی اربعین در ایران در طول 50 سال گذشته به طور جسته و گریخته پابرجا بوده است. به طوری که مرحوم شیخ احمد کافی نقل می کند در دهه سی به پیاده روی اربعین رفته است. زیارت اربعین با روی کار آمدن حزب بعث در عراق دچار مشکلات عدیده شد و این حزب از حضور زائران ایرانی جلوگیری می کرد. حتی در نتیجهی این اقدامات حزب بعث در سال های 1390، 1395، 1396 و 1397 هجری قمری، افراد زیادی در مسیر پیاده روی از نجف تا کربلا به شهادت رسیدند.
اما پس از سال ها درگیری و ظلم نیروهای بعث، با به پایان رسیدن دوران حکومت صدام حسین و حزب بعث، دولت مردمی عراق بر کار مسلط شد. پس از آن با رایزنی ها و روابط دیپلماتیک مناسب بین دو دولت ایران و عراق، راه برای زائران ایرانی باز تر شد. البته که در سال های ابتدایی هم با وجود تروریست ها و ناامنی های عراق به خصوص در شهرهای کاظمین و سامرا، ایرانیان زیادی به شهادت رسیدند، اما این راه هر ساله امن تر و راحت تر می شود.

تاریخ شروع پیاده روی اربعین ۱۴۰۲
اما این موضوع اجباری نیست و شما در هر زمان با مدارک لازم می توانید به سمت عراق عازم شوید. البته بهتر است نهایتا 20 روز قبل از اربعین را برای سفر انتخاب کنید تا موکب ها در طول مسیر مستقر شده باشند و بتوانید از آنها بهره مند شوید. شما می توانید از 1 شهریور اقدام به سفر کنید و در روزهای ابتدایی به زیارت امام موسی کاظم و امام جواد علیهم السلام در کاظمین، امام هادی (ع) در سامرا و امام علی (ع) در نجف بروید. پس از زیارت این ائمه اطهار که 3 الی 4 روز زمان خواهد برد، می توانید از نجف پیاده روی خود به سمت کربلا را آغاز کنید.

مسیر پیاده روی اربعین چند کیلومتر است؟
مسیر اصلی پیاده روی اربعین، از نجف تا کربلا است، اما زائران می توانند از مبدا های متفاوتی به سوی کربلا حرکت کنند. برخی از مردم ترجیح می دهند از شهر خود پیاده به سمت کربلا حرکت کنند که در این صورت شاید هفته ها و ماه ها در مسیر باشند. به عنوان مثال برخی از مردم که در شهرهای غربی کشور زندگی می کنند، چون نسبتا به مرز خسروی، مهران و یا چذابه و … نزدیک هستند، تصمیم می گیرند از شهر خود تا مرز هم پیاده روی کنند.
راه دیگری که عده ای دیگر در پیش می گیرند، پیاده روی از مرز به سوی کربلاست. اگر نگاهی به نقشه کشور عراق بیاندازید متوجه می شوید که شهر کربلا از شهرهای مرزی عراق فاصله زیادی دارد و حدود 300 کیلومتر با مرز ایران فاصله دارد. با این اوصاف برخی از مردم از همان مرز به شکل پیاده به سمت کربلا راهی می شوند که این پیاده روی در کمترین حالت ممکن، یک هفته زمان خواهد برد.

پیادهروی اربعین برای زنان باردار
یکی از سوالات مهم در مورد پیاده روی، مضرات آن برای زنان باردار است. آیا زنان باردار می توانند در پیاده روی اربعین شرکت کنند؟ پاسخ به این سوال باید توسط پزشکان متخصص زنان و زایمان مشخص شود، اما با توجه به طولانی بودن سفر و به خصوص در این سال ها که ایام اربعین در گرمترین زمان سال قرار گرفته است، می تواند سختی های زیادی را به شما تحمیل کند. به همین دلیل بهتر است در ایام بارداری از این سفر پرهیز کنید و یا با مشورت پزشک متخصص تصمیم نهایی در مورد آن را اتخاذ کنید.

پیاده روی اربعین چند روز طول میکشد؟
اینکه شما در چه مدت زمان موفق شوید مسیر مشخص شده را طی کنید به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی توان یک بازه زمانی مشخص را عنوان کرد. همانطور که گفتیم سه حالت برای مسیرهای پیاده روی اربعین تعیین شده است، اما مسیر اصلی از نجف تا کربلا محسوب می شود. در این مسیر عواملی مانند شلوغی راه ها، سن و سال و توانایی جسمانی شما، وضعیت جسمانی همراهان شما، میزان استراحت در موکب ها و … موثر هستند.

برای پیاده روی اربعین چی ببریم؟
هر مسافرتی نیاز به وسایل خاص خود دارد. در سفر به کربلا با توجه به سختی ها و گرمای هوای عراق نیز باید وسایل مناسبی به همراه داشته باشید تا در طول سفر کمترین خستگی را احساس کنید. این سفر در کمترین حالت ممکن 5 تا 6 روز زمان خواهد برد، پس باید به اندازه کافی مجهز باشید و در عین حال سعی کنید سبک سفر کنید تا هنگام پیاده روی دچار کمر درد و بدن درد نشوید. در ادامه می توانید وسایل لازم برای سفر به کربلا در اربعین را مشاهده کنید:
- کوله پشتی با بندهای نرم
- کفش مناسب پیاده روی (کفی کفش ضخیم باشد تا در طول مسیر سنگی و خاکی پاها آسیب نبیند)
- جوراب نخی (حداقل 2 یا 3 جفت)
- لباس های خنک و نخی (حداقل از هر لباس 2 دست)
- وسایل بهداشت فردی (مسواک، خمیردندان، وسایل بهداشت بانوان)
- تنقلات خشک و سالم
- نخ و سوزن
- چفیه یا شال نازک
- کلاه لبه دار
- عینک آفتابی
- کالسکه برای کودکان
- قاشق و چنگال، لیوان

برای پیاده روی اربعین چی بپوشیم؟
در حال حاضر اربعین برای چند سال در فصل تابستان قرار می گیرد که با توجه به آب و هوای کربلا، مطمئنا هوای گرمی در انتظار شما خواهد بود. با توجه به دمای هوا بهتر است لباس های نازک و خنک به همراه داشته باشید.
لباس بانوان برای اربعین
- بهتر است از پوشیه استفاده کنید تا در مقابل آفتاب دچار سوختگی نشوید
- از کلاه های لبه دار، کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی باید استفاده کنید
- شلوارهای گشاد و راحت بپوشید
- بهتر است کفش های کتانی و راحت با کفی های نرم و ضخیم بپوشید

لباس آقایان برای اربعین
- چفیه به همراه داشته باشید تا در طول مسیر با خیس کردن آن، سر و صورت خود را خنک نگه دارید
- عینک آفتاب و کلاه لبه دار استفاده کنید
- شلوارهای گشاد و راحت بپوشید و از پوشیدن شلوار تنگ و جذب پرهیز کنید
- تیشرت یا پیراهن خنک بپوشید
- کفش کتانی نرم و راحت بپوشید و از پوشیدن دمپایی خودداری کنید

برای پیاده روی اربعین چه مدارکی لازم است؟
در دوران کرونا، جواب آزمایش PCR و کارت واکسن هم ضروری بود، اما در حال حاضر دیگر نیازی به آنها نیست و در طول مسیر از شما درخواست نخواهد شد. هرچند توصیه می شود برای اطمینان بیشتر، کارت واکسن خود را به همراه داشته باشید. همچنین بهتر است کارت ملی و یا یکی از مدارک هویتی ایرانی نیز، همراه شما باشد تا در صورت مفقودی پاسپورت بتوانید از آنها استفاده کنید.

برای پیاده روی اربعین چطوری ثبت نام کنیم؟
اولین مرحله برای ثبت نام در پیاده روی اربعین، مراجعه به سامانه سماح به نشانی https://samah.haj.ir و ثبت اطلاعات خود و افراد گروهتان است. ثبت نام در این سامانه ضروری است و بهتر است در اولین روزهای اعلامی برای ثبت نام اقدام کنید. اگر به صورت انفرادی قصد مسافرت دارید، فقط اطلاعات فردی خود را باید ثبت کنید. اما اگر به همراه همسر، فرزند، پدر، مادر و یا دوستان قصد سفر دارید، باید اطلاعات یک فرد به عنوان سرگروه و دیگر افراد به عنوان زیر گروه به ثبت برسد. در این سامانه هزینه بیمه سفر از شما دریافت خواهد شد.
در صورتی که گذرنامه شما اعتبار ندارد و نیاز به تمدید دارد، باید به دفاتر پلیس +10 مراجعه کنید. سعی کنید این کار را برای روزهای پایانی نگذارید و حداقل یک ماه قبل از عزیمت مراحل اداری آن را انجام دهید. با دریافت پاسپورت معتبر و ثبت نام در سامانه سماح شما آماده سفر به کربلا هستید.

هزینه پیاده روی اربعین در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟
هزینه سفر به کربلا در سال 1402، نیاز به اطلاع از نرخ دینار در ایام اربعین دارد. در سال 1402 باید هزینه حمل و نقل در عراق را با نرخ فعلی که هر 1000 دینار عراق معادل 30 تا 32 هزار تومان است، محاسبه کنید. البته توجه داشته باشید که با توجه به وجود موکب های متعدد برای تغذیه، استراحت، ماساژ و … در طول مسیر در نظر گرفته شده است، شما کمترین هزینه را در طول سفر به کربلا پرداخت خواهید کرد.
تورهای هوایی کربلا در سال 1402 از 13 تا 17 میلیون تومان قیمت گذاری شده اند و تورهای زمینی کربلا نیز، نزدیک به 5 تا 8 میلیون تومان قیمت دارند. اما شما بدون تور و به صورت شخصی می توانید با 3 الی 4 میلیون تومان این سفر را به پایان برسانید. از جمله هزینه هایی که باید برای سفر به اربعین در نظر بگیرید می توان موارد زیر را نام برد:
- دریافت و یا تمدید پاسپورت
- ثبت نام در سامانه سماح
- هزینه حمل و نقل تا پایانه های مرزی
- هزینه پارکینگ در پایانه های مرزی
- هزینه حمل و نقل از پارکینگ تا گیت های ورودی پایانه مرزی
- هزینه حمل و نقل از مرز تا نجف
- در صورتی که از مرز برای نجف ماشین نباشد، باید هزینه حمل و نقل تا کاظمین، سامرا و یا کربلا را بپردازید
- هزینه حمل و نقل بین شهری در صورت خستگی از پیاده روی
- هزینه برگشت به مرز از کربلا

هزینه رفت و برگشت اربعین زمینی چقدر است؟
شما به اشکال مختلفی می توانید خودتان را به کربلا برسانید. اگر می خواهید با ماشین شخصی به سمت پایانه های مرزی حرکت کنید، هزینه بنزین و پارکینگ در پایانه مرزی را باید محاسبه کنید، اما اگر می خواهید به وسیله اتوبوس یا ماشین های حمل و نقل عمومی به سمت مرز حرکت کنید، باید هزینه بلیت را محاسبه کنید.

هزینه حمل و نقل در عراق
- مهران به کربلا ۱۴.۰۰۰ الی ۱۵.۰۰۰ دینار
- مهران به نجف ۱۷.۰۰۰ الی ۱۸.۰۰۰ دینار
- نجف به کربلا ۳.۰۰۰ الی ۳.۵۰۰ دینار
- نجف به کاظمین ۹.۰۰۰ الی ۱۰.۰۰۰ دینار
- کربلا به کاظمین ۷.۰۰۰ الی ۸.۰۰۰ دینار
- شلمچه تا نجف 150.000 الی 200.000 تومان
- چذابه تا نجف 20.000 تا 25.000 دینار
- خسروی تا کاظمین 15.000 تا 20.000 دینار
- خسروی تا سامرا 10.000 تا 15.000 دینار
- خسروی تا کربلا 15.000 تا 20.000 دینار

کرایه اتوبوس از تهران تا مهران چقدر است؟
کرایه اتوبوس تهران تا مهران در سال 1402، 298.500 تومان است. اما از شهر مهران باید با اتوبوس های تعبیه شده به سمت پایانه مرزی حرکت کنید که این اتوبوس ها مبلغی مابین 15 تا 25 هزار تومان از شما دریافت می کنند.
نکات مهم در مورد وسایل مورد نیاز و پیاده روی اربعین
1. انتخاب کوله پشتی با بندهای نرم و حتی الامکان سبک
2. از کوله های حرفه ای کوهنوردی استفاده کنید تا به خوبی پشت شانه هایتان قرار بگیرند و باعث کمردرد و شانه درد شما نشوند
3. هدفون یا اسپیکر جیبی داشته باشید تا در طول مسیر با شنیدن مداحی، کمتر طولانی بودن راه را احساس کنید
4. به هیچ خوراکی و نوشیدنی نیاز نخواهید داشت، چون موکب ها تدارک همه نوع غذا، میوه و شربت را دیده اند
5. به قرص و دارو نیاز ندارید، چون موکب های زیادی انواع قرص و دارو ها را به شما ارائه خواهند داد (قرص های بیماری خاص استثنا هستند)

6. از حمل قرص های مسکن خودداری کنید، چون در هنگام عبور از گیت های ورودی مرز عراق دچار مشکل می شوید
7. کمی لیموترش همراه داشته باشید و قبل از صرف غذاهای گوشتی، برای جلوگیری از مسمومیت آن را روی غذا بریزید
8. کالسکه برای فرزندان زیر 6 سال ضروری است، چون مطمئنا با خستگی مداوم آنها روبرو خواهید شد که باعث می شوند مسیر را به کندی طی کنید
9. از حمل اشیای قیمتی از جمله طلا، لپ تاپ، مقدار پول زیاد و … خودداری کنید.
10. پول های خود را در کیف ها و جیب های مختلفی قرار دهید تا در صورت مفقودی بخشی از آنها دچار مشکل نشوید
11. مدارک مهم خود از جمله پاسپورت را در مطمئن ترین مکان قرار دهید.
12. مدارک اعضای گروه را در کنار هم قرار ندهید و هر فرد مدارک خود را حمل کند تا در صورت نیاز به آن دسترسی داشته باشد
13. هنگام عبور از گیت ورودی مرز در اولین فرصت سیم کارت عراقی خریداری کنید و حداقل 2 نفر از اعضای گروه سیم کارت داشته باشند
14. به هیچ عنوان به پتو، بالش و وسایل خواب نیاز نخواهید داشت، اما اگر در بهداشت این وسایل حساسیت دارید می توانید سبک ترین ها را برای همراهی انتخاب کنید
15. وسایل بهداشتی برای حمام به همراه داشته باشید، در حمام های موکب ها این وسایل به سختی پیدا می شوند
16. یک لیوان کوچک و شخصی به همراه داشته باشید
17. قاشق و چنگال شخصی داشته باشید
18. کاغذ و خودکار در برخی اوقات مورد نیاز است
19. در طول روز که با اوج گرما روبرو می شوید پیاده روی نکنید و حتی المقدور پس از غروب آفتاب شروع به پیاده روی کنید

20. همیشه یک چفیه نخی به همراه داشته باشید و در زیر آفتاب با خیس کردن آن، سر و صورت خود را خنک نگه دارید
21. کرم ضدآفتاب، کلاه لبه دار و عینک آفتابی مفید خواهند بود
22. حوله حمام فراموش نشود
23. توجه داشته باشید با پوشیدن بهترین و راحت ترین کفش هم پا های شما از تاول در امان نخواهند ماند، اما سعی کنید کفش هایی با زیره ضخیم، اما نرم خریداری کنید
24. از مسیر خاکی و نرم حرکت کنید و سعی کنید از حرکت در آسفالت خودداری کنید
25. از مسیر اصلی پیاده روی اربعین حرکت کنید و به مسیرهای فرعی و روستایی اعتماد نکنید
26. از موکب های داروخانه وازلین بگیرید و پاهای خود را روزانه چرب کنید
27. نخ و سوزن به همراه داشته باشید، در طول مسیر با موکب های دوخت و دوز هم روبرو خواهید شد که می توانند به شما کمک کنند.
28. برای جلوگیری از عرق سوز شدن، از روغن زیتون استفاده کنید
29. لباس های نخ پنبه ای بپوشید تا کمترین تعریق را تجربه کنید
30. به دنبال حمام لاکچری نباشید و در صورت نیاز از اولین حمام استفاده کنید، در طول مسیر حمام های تمیز کمی وجود دارد
31. پد الکلی و دستمال مرطوب بهترین گزینه برای گرفتن بوی عرق بدنتان خواهد بود
32. در طول مسیر مایع دستشویی و صابون پیدا نخواهید کرد، پس بهتر است یک صابون با قالب محکم برای جلوگیری از کثیف شدن وسایل به همراه داشته باشید
33. کیف های زیر لباسی مدارک بهترین گزینه برای نگهداری مدارک هستند
34. به هیچ شخصی در پیاده روی برای نگهداری مدارک و وسایل اعتماد نکنید
35. پس از هربار استراحت، قبل از شروع حرکت تعداد وسایل را به خوبی چک کنید
36. شارژر به همراه داشته باشید، در تمام موکب ها پریز موجود است

کلام آخر
سفر زیارتی کربلا یکی از آرزوهای هر فرد شیعه است. با وجود حماسه باشکوه و عظیم پیاده روی اربعین، افراد زیادی به این آرزوی خود رسیده اند. در این مقاله از همیار تریپ سعی کردیم مهمترین نکات در مورد سفر به کربلا در ایام اربعین را مطرح کنیم. بهتر است قبل از سفر به خوبی این موارد را مطالعه کنید تا برای اولین سفر کربلای خود دچار مشکل نشوید.
سوالات متداول
تاریخ شروع پیاده روی اربعین 1402 کی هست؟
15 شهریور 1402 اربعین حسینی است و از حدود 20 تا 30 روز قبل آن مردم شروع به پیاده روی به سمت کربلا می کنند.
مسیر پیاده روی اربعین از نجف تا کربلا چند کیلومتر است؟
مسیر پیاده روی اصلی اربعین از نجف تا کربلاست که 1452 عمود می باشند و بین هر دو عمود 50 متر فاصله است. از حرم امام علی (ع) تا نقطه شروع پیاده روی نیز 200 عمود وجود دارد که به این ترتیب شما از حرم امام علی (ع) تا بین الحرمین باید 1652 عمود را طی کنید. به نوعی می توان گفت حدود 80 کیلومتر باید پیاده روی کنید.
مطالبتان بسیار علی ومفید بود سپاس فراوان وخدا قوت.
خیلی خوب بود فقط هزینه شلمچه تا نجف رو به بجای اینکه بگویید دینار نوشتید تومان