شهرکرد، شهری جذاب با طبیعتی دیدنی و بکر است که گردشگران هر ساله این شهر را برای سفرهای خود انتخاب می کنند. این شهر علاوه بر طبیعت بکر و آب و هوای دل انگیز، اماکن تاریخی کم نظیری را در خود جای داده است که پل زمان خان سامان، مسجد اتابکان، قلعه جونقان، قلعه دزک و قلعه دیدنی چالشتر از نمونه اماکن تاریخی و کهن آن هستند. در ادامه این مطلب به معرفی قلعه چالشتر به عنوان یکی از اماکن تاریخی شهرکرد می پردازیم پس با ما همراه باشید.
تاریخچه قلعه چالشتر شهرکرد
قلعه چالشتر یکی از قدیمی ترین بناهای ساخته شده در شهرکرد است. قدمت این بنای تاریخی به دوره مظفرالدین شاه قاجار و حتی قبل تر از آن بر می گردد که به این قلعه چالشتر، قلعه خدارحم خان نیز گفته می شود. این قلعه در دوره صفویه، محلی برای حکمرانی بر چهارمحالی ها بود و هم اکنون نیز آثاری از آن زمان بر روی ستون ها و سر ستون های آن دیده می شود.
این بنا بعد از این دوره، به منزل شخصی خدا رحم خان چالشتری در دوره قاجار تبدیل شد و تغییرات گسترده ای در این بنا انجام گرفت. بعد ها این بنا، به پسران او یعنی محمودخان و احمدخان واگذار شد و پس از آنها، محمد حسن خان چالشتری این بنا را به میراث فرهنگی اهدا کرد و این بنا در سال 1379 به فهرست آثار ملی کشور اضافه شد.
معماری ساخت قلعه چالشتر شهرکرد
در ساخت قلعه چالشتر که به آن عمارت ستوده نیز میگویند، از ترکیب معماری های ایرانی، اسلامی و اروپایی استفاده شده است. آینه کاری ها، نقاشی ها و گچبری ها از نمونه هنرهای ایرانی استفاده شده در این عمارت هستند. نقاشی هایی از بهرام گور ساسانی در حین شکار، گل ها و خوشه های انگور در این بنا و اتاق های آن به چشم می خورد. گچبری ها و تزیینات این مجموعه تاریخی و فرهنگی، یکی از چشم نوازترین طراحی های این دوره است و با بازسازی هایی که بر روی این قلعه در دوره قاجار انجام شده، می توان سبک معماری اروپایی را به وضوح در طراحی این قلعه نظاره گر بود.
بخش های مختلف قلعه چالشتر شهرکرد
قلعه چالشتر دارای بخش های مختلفی است که از جمله آنها می توان به اندرونی، حمام، انبارها، اصطبل ها و سر در سنگی این مجموعه اشاره کرد. در قسمت اعیانی این قلعه 38 ستون سنگی همراه با سر در و ایوان دیده می شود. نقش و نگار های مختلفی در این قلعه وجود دارد که بیانگر زندگی عادی روزمره انسان های آن دوره مانند گل، گلدان، مرغ و گیاهان است و نقش های اسطوره ای و افسانه ای زیادی در آن مشاهده می شود.
در حال حاضر، این قلعه تاریخی به موزه مردم شناسی و آثار سنگی تبدیل شده است. در موزه مردم شناسی که در محل حمام سابق این قلعه بنا شده، مجسمه های خدارحم خان و محمود خان به همراه وسایل استحمام به روش سنتی در کنار مجسمه های دیگر افراد دیده می شود. در موزه آثار سنگی نیز اثرات هنری و تماشایی که با استفاده از سنگ های عظیم ایجاد شده اند، به نمایش درآمده اند. شیرهای سنگی و قوچ های سنگی از جذاب ترین آثار این موزه به شمار می روند. همچنین در آینده دو موزه‌ی محصولات دستبافت و موزه صنعت به این مجموعه تاریخی ملحق خواهد شد.
نمای داخلی قلعه چالشتر شهرکرد
معماری داخلی این قلعه، به دیگر اماکن ساخت شده در دوره قاجار بسیار شبیه است و بر اساس آنها طراحی شده است. در اتاق های داخلی این بنا، نقش های مختلفی از لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و همچنین آیه های قرآن کریم دیده می شود. در سر در قلعه نقش های سنتوری مثلثی شکل زیبایی طراحی شده است که بسیار چشم نواز است. در مجموع قلعه دارای 5 ایوان و 5 اتاق اندرونی است که با استفاده از 40 ستون مستحکم شده است و طراحی اتاق با چوب های گردو اتفاق افتاده است.
معماری اعیان خانه این قلعه، دارای ریزه کاری های بسیار از طرح ها و نقاشی های حیوانات و گیاهان است. دیواره ها، ستون ها و سرستون ها همگی دارای نقش های برجسته ای هستند که زیبایی خاصی را برای بازدید کنندگان پدید آورده است. بر اساس عکس های هوایی که از این قلعه گرفته شده، در زمان های قدیم این بنا دارای 22 برج بلند و 4 ورودی مختلف بود که این ورودی ها به شهرهای سامان، دهکرد، نافچ و سورشجان که در زمان های قدیم وجود داشتند، مشرف بود که اکثر آنها متاسفانه دچار آسیب شده اند.
زمان بازدید از قلعه چالشتر شهرکرد
شهرکرد در فصول بهار و تابستان یکی از بهترین شهرهای ایران به لحاظ آب و هوا و طبیعت سرسبز است. البته قلعه چالشتر در تمام ایام هفته در طول سال بجز روزهای تعطیل آماده میزبانی از گردشگران است.
برای بازدید از قلعه چالشتر ابتدا باید از طریق خودرو شخصی و یا استفاده از تورهای گردشگری و وسایل نقلیه عمومی به شهرکرد سفر کرده و پس از آن به سمت روستای چالشتر در 5 کیلومتری شهرکرد بروید. پس از رسیدن به روستای چالشتر باید از طریق بلوار رهبر،راهی خیابان باستان شوید و به قلعه چالشتر برسید.
همچنین ساعت بازدید از این مجموعه تاریخی و فرهنگی از ساعت 9:30 صبح تا 16 عصر می باشد و مبلغ بلیط برای ورود هر نفر، 4000 تومان می باشد.
کلام آخر
در این مقاله از همیار تریپ به بررسی قلعه چالشتر به عنوان یکی از بناهای تاریخی شهرکرد پرداختیم و با معماری کم نظیر این قلعه و طراحی های داخلی آن بیشتر آشنا شدیم تا در سفر به شهرکرد، علاوه بر استفاده از آب و هوای لطیف و طبیعت بکر، از بناهای تاریخی و گردشگری این شهر نیز دیدن کنید و لذت بیشتری را در سفر به این شهر تجربه کنید.