آذربایجان غربی یکی از بهترین شهرهای ایران برای سفرهای تفریحی است و جاذبه های طبیعی و تاریخی آن همواره زبانزد گردشگران بوده است و بازدید از این جاذبه های توریستی را نباید از دست بدهید. قره کلیسا یکی از بهترین جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی به شمار می رود که در این مقاله از همیار تریپ به معرفی آن می پردازیم پس در ادامه همراه ما باشید.
آشنایی با قره کلیسای آذربایجان غربی
قره کلیسا در آذربایجان غربی قرار دارد و اولین کلیسای جهان در جامعه مسیحیان محسوب می شود؛ به دلیل اهمیت و ارزش تاریخی و معنوی، نام این کلیسا در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. جمعی معتقدند که قره، پیشوند اسم مکان و به معنی بزرگ است. قره کلیسا به معنی کلیسای بزرگ می باشد. این کلیسا در۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است. مورخان سدهٔ هشتم هجری به بعد گاهی به مناسبتی یادی از کلیسای تادئوس کرده اند و آن را «قرا کلیسا» نامیده اند. چون قسمت خاوری بنای کلیسا با سنگ سیاه ساخته شده است.
تاریخچه قره کلیسای آذربایجان غربی
بنابر روایتی که موسی خورنی تاریخی شناس مشهور ارمنیان کرده است، تاریخ ساخت قره کلیسا در آذربایجان غربی به اوایل دوره مسیحیت برمی گردد. از همین رو این کلیسا بر روی آرامگاه طاطاووس مقدس که مبشرین دین مسیحیت به شمار می رفته نیز محسوب می شده است. از سال ۱۲۴۳ نام «کلیسای طاطاووس مقدس» متناوباً در آثار و کتب مختلف، به در طول تاریخ قره کلیسا بارها مورد هجوم قدرت ها و حکومت ها قرار گرفت و همچنین بلایای طبیعی آسیب های زیادی را به آن وارد ساختند توسط افراد خیر یا دولت ها مجددا بازسازی شد. این کلیسا از دو بخش قدیمی سیاه رنگ و بخش جدید سفید رنگ نیز تشکیل شده است که هر کدام برای خود تاریخچه ای دارد.
بازسازی قره کلیسای آذربایجان غربی
زمانی که برای اولین چنگیزخان مغول بخش وسیعی از قره کلیسا را در حمله خود مورد تخریب قرار دارد در آن زمان حکومت هلاکوخان این کلیسا را با تلاش خواجه نصیرالدین طوسی مورد مرمت و بازسازی قرار دادند و همچنین در قرن ۱۴ میلادی یعنی سال ۱۳۹۱ زلزله شدیدی در این منطقه به وقوع پیوست که موجب تخریب گسترده ای در این کلیسا شد اما مجددا توسط فردی به نام «اسقف زاکاریا» دو تن از برادران او به نام‌های پطروس و سرکیس بازسازی شده و در سال ۱۴۰۱ میلادی بار دیگر درهای کلیسا گشوده می‌شود. همچنین کلیسا در سال ۱۶۹۱ میلادی با سنگ‌های سیاه و در سال ۱۸۱۰ میلادی به دستور «سیمون بزنونی» اسقف ماکو با سنگ‌های سفید بازسازی گردید.
بیشتر بخوانید: دریاچه مارمیشو؛ دیدنی ترین جاذبه گردشگری ارومیه!
معماری دیدنی قره کلیسا
قره کلیسا معماری زیبا و چشم‌نوازی دارد و در میان کلیساهای ایران زبانزد است و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. از جمله مهم‌ترین شاخصه‌های قره کلیسا می‌توان به تزیین این اثر باستانی با داستان‌های شاهنامه اشاره کرد که زیبایی خاصی به این اثر بخشیده است. تکنیک و حجم‌پردازی این کلیسا نیز در نوبه خود از کم‌نظیرترین پرداخت‌های هنرهای تجسمی است. نقش برجسته‌های کلیسا در نهایت زیبایی، ظرافت، تناسب و با مضامین مرتبطی به دست هنرمندان با ذوق، باتجربه و با مهارت اجرا شده‌اند. مقبره کلیسا دارای حجاری‌ها و نقش‌برجسته‌های متنوع و زیبا است.
ویژگی های قره کلیسا
مساحت قره کلیسا ۶,۲۸۵ متر مربع است که با دیوارهای بلند و برج و بارو محصور شده و شباهت بسیاری به کلیسای «اچمیادزین» ارمنستان دارد. این کلیسا دو بخش دارد که بخش قدیمی با سنگ‌های تراشیده و سیاه و بخش جدید نیز با سنگ‌های سفید ساخته شده و با دو گنبد زیبا در اندازه‌های ۲۴ و ۱۸ متر مزین شده است. در اطراف این مکان نیز ۴۴ باب دیر وجود دارد.
بخش های مختلف قره کلیسا
کلیسای جامع طاطاووس مقدس شامل مجموعه‌ای از فضاهای جانبی مشتمل بر دو حیاط شرقی و غربی و ۴۷ اتاق است که به راهبان، طلبه‌ها، محققان و نویسندگان، نگهبانان کلیسا و کتابخانه آن تعلق داشته است. علاوه بر آن، زیرزمین کوچکی نیز در زیر اتاق‌ها قرار دارد و فضاهای کوچکی نظیر ناهارخوری، آشپزخانه، آسیاب، عصارخانه، دخمه‌ای برای نگهداری غذا و فضاهای دیگری در حیاط جانبی غربی است.
چشم انداز قره کلیسای آذربایجان غربی
اگر به مقطع کلیسا نگاه کنید، تمام بنا به‌صورت یک ساختمان واحد دیده می‌شود. برخلاف معابد اولیه ارمنی‌ها که به‌شکل مربع است، این کلیسا مستطیل شکل است. قسمت شرقی آن با سنگ سیاه ساخته شده و تنها قسمتی است که از زلزله ۱۳۹۱ میلادی محفوظ ماند و شامل محراب و اتاق‌های جانبی و محوطه جلو محراب و گنبدی کوچک است. قسمت خارجی قره کلیسای ماکو، دارای طرح‌های معماری جالب و زیبایی شامل نقش‌های گل و بوته، تصاویر انسانی، شکل حیوانات و نقوشی مشتمل بر وقایع داستانی است. با توجه به ویژگی‌های معماری در این بنای تاریخی، وجود دیوارهای دفاعی پیرامون کلیسا و ورودی اصلی آن، این بنا حکم قلعه نیز دارد. در چهار جهت قلعه، پنج برج دیده‌بانی به‌شکل یک قوس قرار گرفته است.
نمای داخلی قره کلیسای چالدران
همچنین مقبره ساندوخت، شاهزاده ارمنی که به سبب عقیده‌اش به مسیحیت به شهادت رسید بر بالای تپه‌ای در مجاورت کلیسا قرار دارد. در محوطه داخلی کلیسا چندین سنگ قبر و نیز یک حوض سنگی وجود دارد و نقش برجسته‌های فراوانی روی دیوارهای بیرونی کلیسا نقش بسته‌اند. سقف محراب کلیسا نیز با سنگ‌های مرمر سیاه و سفید به‌شکلی زیبا تزیین شده است. در محوطه داخلی کلیسا و روی دیوار، محلی برای روشن کردن شمع وجود دارد.